Avet srpskog ekspanzionističkog nacionalizma iz 90-tih godina ponovo prijeti miru na Balkanu i u Evropi

Destabilizacija Balkana je jedan od primarnih ciljeva imperijalne ruske politike. Za izvođaće radova angažovana je rušilačka politika Aleksandra Vučića koji je u posljednje dvije godine šest puta slao Milorada Dodika Putinu da preuzme sukcesivne direktive. Rezultat toga je t.zv svesrpski sabor koji se, nominalno pozivao na Daytonski mirovni sporazum, a u stvari detaljno razradio njegovo rušenje. To je izričito poručio Milorad Dodik iz Rusije.

Karte su potpuno otkrivene. Cilj nije samo „razdruživanje“ manjeg BH entiteta nego stvaranje proširene srpske države na Balkanu. Tačno su projektovani postepeni koraci kojim bi se to ostvarilo. Najprije se planira uspostavljanje institucionalne strukture za taj poduhvat – Nacionalni savjet srpskog naroda kao nadvladina struktura (tačka 2 Deklaracije). U tom procesu Srpska pravoslavna crkva ima posebno mjesto (tačka 9).

Sabor je izrazio otvorenu prijetnju svim zemljama regiona koje su podržale Rezoluciju o Srebrenici. Otvoreno zagovaraju reviziju istorijskih činjenica o poćinjenom genocidu i drugim brojnim ratnim zločinima koji su urvrđene presudama međunarodnih i domaćih sudova (tačke 16 i 17) U akrobaciji sa brojevima glasova o Rezoluciji o Srebrenici ne mogu prikriti činjenicu da su 152 države potvrdile da se desio genocid (glasovi „za“ i „suzdržžani“) dok se svega 19 nedemokratskih država svrstalo među negatore genocida.

 U nacionalističkoj egzaltaciji sabor besramno tvrdi da su Srbi kao višemilenijski narod  donosili slobodu svim balkanskim narodima (četvrta i peta alineja preambule). Deklaracija isključuje mogućnost lojalnosti Srba drugim državama u kojima vjekovima žive (tačka 5)

Da bi pripremili Republiku Srpsku za integraciju sa Srbijom sabor traži da joj se vrate sve „izvorne nadležnosti“ i da se nipošto ne mogu dovesti u pitanje entitetesko glasanje niti zaštita nacionalnog i entitetskog interesa (tačke 22 i 23).

Sabor insistira na vojnoj neutralnosti, ne samo Srbije, nego i manjeg BH entiteta nastojeći da blokira NATO-put države BiH dok se Srbija, protivno Daytonskom sporazumu, enormno naoružava (tačka 28).

Da se ne radi samo o podršci secesionističkoj politici vočstva RS-a nego o planu stvaranja „velike Srbije“ govore i zahtjevi za uspostavljanjem jednog dana državnosti, jedne zastave, jednog grba i jedne himne (tačke 29 i 30). Unifikacija se programira i kroz jedinstvene školske programe (tačka 41), jedinstveno planiranje infrastrukture, razvoja poljoprivrede, objedinjavanje svih ekonomskih aktivnosti, sve do izgradnje hidropotencijala i aerodroma u Trebinju (tačke 42 do 48)

Sabor traži očuvanje istorijskih prijateljstava (tačka 26) i tek u sljedećoj tačci se pominje opredjeljenje za evropski put ali uz puno uvažavanje nacionalnih interesa. To je, zapravo, negativan stav prema evropskim integracijama jer one, po definiciji, podrazumjevaju prenošenje djela suvereniteta, pa i nacionalnih interesa, na institucije Evropske unije. O planu reformi na tom putu, o prihvatanju evropskih vrijednosti – ni riječi.

Srbija potpuno iskrivljeno interpretira Daytonski sporazum. Kao potpisnik tog sporazuma Srbija ima primarnu međunarodnu ugovornu obavezu da poštuje suverenitet, teritorijalni integritet i političku neovisnost BiH. Umjesto toga u dokumentu se govori o suverenitetu i integritetu RS-a kojeg tretira jednonacionalnim entitetom što je u direktnoj suprotnosti i sa Ustavom RS-a koji taj entitet definiše multietničkim.(tačka 20) Srbija sebi daje za pravo da permanentno nadgleda procese u BiH (posljednja alineja preambule). 

Ovi i brojni drugi argumenti potvrđuju da sabor, iako se poziva na Dayton, u cjelini ruši, za njih obavezujući, ovaj međunarodni ugovor.

Ovo su samo neki akcenti malignog projekta destabilizacije Balkana gdje bi se u promjenjenom međunarodnom kontekstu – kako planiraju – stvorili uslovi za ostvarivanje ideje o „velikoj Srbiji“

Nakon ovoliko argumenata i izazova međunarodnoj zajednici, krajnje je vrijeme da, najprije, velike zapadne sile garanti Mirovnog sporazuma preduzmu odlučan odgovor i da zaustave odmakle procese destabilizacije i ugrožavanja mira na Balkanu. Svako oklijevanje će značiti ohrabrivanja procesa stvaranja „velike Srbije“ i preuzimanje odgovornosti za eventualne sukobe.

Vijeće za implementaciju mira (PIC) je prvo na potezu. Domaće snage, od institucija vlasti i političkih subjekata, do akademske zajednice, civilnog društva i medija dobili su konačno upozorenje da se suprotstave ovim destruktivnim procesima.