Promjena Ustava BIH utemeljena je na međunarodno pravnim obavezama Bosne i Hercegovine

U okviru evropskog i NATO puta Bosne i Hercegovine, a posebno u aktulenim geo-strateškim i geopolitičkim odnosima u svijetu, predstavnici organizacija civilnog društva i akademske zajednice u Bosni i Hercegovini, pristupili su usaglašavanju stavova koji će se prezentirati predstavnicima vlasti na nivou Bosne i Hercegovine, OHR-u, delegaciji EU i ambasadorima PIC-a.

Zahtjevi i smjernice utemeljeni su na vladavini prava i obavezama Bosne i Hercegovine u procesu priključivanja Evropskoj uniji, presudama Evropskog suda za ljudska prava, sudova UN (Međunarodni sud pravde i ICTY), mišljenjima Venecijanske komisije, Rezoluciji Skupštine Vijeća Evrope 1513, odlukama Ustavnog suda i Suda Bosne i Hercegovine, Zakonu o odbrani Bosne i Hercegovine.

Svi zahtjevi i stavovi usaglašeni su sa međunarodno-pravnim obavezama Bosne i Hercegovine, pravosnažnim presudama sudova u BiH i deklarativnim izjavama predstavnika vladajućih stranaka u institucijama BiH u kontekstu otvaranja pregovora BiH sa EU.

Cjelokupni postdeytonski period pokazuje da se naša država sa postojećim ustavnim rješenjem ne može izgraditi kao stabilna i funkcionalna država, kao država punih ljudskih prava i sloboda na cijelom njenom teritoriju. Bosni i Hercegovini su neophodne korjenite ustavne promjene, uključujući unutrašnje administrativno preuređenje.

Neophodnost administrativnog preuređenja BIH potvrđuje Rezolucija Skupštine Vijeća Evrope 1513 iz 2006. godine, koja je utemeljena na Mišljenju Venecijanske komisije, u kojoj stoji:

„20. Kao drugi korak, Skupština poziva vlasti Bosne i Hercegovine da, najkasnije do oktobra 2010.

godine, izrade i usvoje novi ustav, da bi:

20.1. mehanizam etničke zastupljenosti zamijenili zastupljenošću po građanskom principu,

prvenstveno tako što će se ukinuti ustavna diskriminacija „ostalih“.;

20.2. pronađu efikasne i racionalne procedure za donošenje odluka, koje se neće žrtvovati principu uključivanja predstavnika svakog konstitutivnog naroda u svaku odluku;

20.3. revidiraju teritorijalnu organizaciju države i njenu podjelu na entitete, kantone i općine, te preraspodijele nadležnosti između države i nižih nivoa, sa ciljem povećanja efikasnosti i održivosti;

20.4. razmotre kako da integriraju Distrikt Brčko. „

Potvrda neophodnosti promjene Ustava BIH nalazi se u:

• Referendumu građana BIH od 19.02. i 01.03.1992. godine;
• Presudama Evropskog suda za ljudska prava;
• Presuda Međunarodnog suda pravde BiH u procesu BiH vs Srbija (ne sprečavanje genocida);
• Presudama ICTY – udruženi zločinački poduhvat – (Prlić i ostali) i Simatović
• Odluke Ustavnog suda BiH (jednakopravost naroda, državna imovina i dr.);
• Nedefinisanim „vitalnim interesima naroda“, koji se u Parlamentarnoj skupštini BIH stranački zloupotrebljavaju;
• Uslovima o pristupanju BiH u EU i NATO;
• Zakonu o odbrani BIH (član 84.)
• Potrebe izgradnje BiH kao demokratske države, države punih ljudskih prava i sloboda.

Susretu koji je održan u prostorijama VKBI 5. marta 2024. godine prisustvovali su Vladimir Andrle (La Benevolencija), Rajko Živković (Srpko građansko vijeće), Emir Zlatar (Vijeće Kongresa bošnjačkih intelektualaca), Ivo Komšić (Hrvatsko narodno vijeće), Miro Lazović (Forum parlamentaraca BIH 1990), Lidija Linceder Cvijetić (Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine) i Jakob Finci (apelant pred Evropskim sudom za ljudska prava).